โครงการสำรวจทำพิกัดทรัพยากรบริเวณพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืช ตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 

สนองพระราชดำริโดย องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์  จังหวัดชัยภูมิ

(ฐานทรัพยากรท้องถิ่น อพ.สธ. ตำบลหนองขาม) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566

1. หลักการและเหตุผล

                   โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) เป็นโครงการที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ทรงสืบสานพระราชปณิธาน ในการอนุรักษ์ทรัพยากรของ พระบาทสมเด็จพระ มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนารถบพิตร ซึ่งทรงมีสายพระเนตรยาวไกล โดยที่พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนารถบพิตร ทรงให้ความสำคัญและเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดดังในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ ทรงอนุรักษ์ต้นยางนา ในปี พ.ศ. ๒๕0๔ ทรงให้นำพรรณไม้จากภูมิภาคต่าง ๆ มาปลูกไว้ในสวนจิตรลดา เพื่อเป็นแหล่งศึกษา และทรงมีโครงการพระราชดำริที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์พัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ พัฒนาแหล่งน้ำ การอนุรักษ์และพัฒนาดิน อนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ เป็นการอนุรักษ์และพัฒนา ทรัพยากรธรรมชาติ ต่อมาในปีพ.ศ. ๒๕๓๕ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ทรงสืบทอดพระราชปณิธานต่อโดยมีพระราชดำริกับ นายแก้วขวัญ วัชโรทัย เลขาธิการพระราชวัง ให้ดำเนินการอนุรักษ์พืชพรรณของประเทศโดยพระราชทานให้โครงการส่วนพระองค์ฯ สวนจิตรลดา ฝ่ายวิชาการ เป็นผู้ดำเนินการจัดตั้งธนาคารพืชพรรณขึ้น ในปี พ.ศ. ๒๕๓๖-๒๕๔๙ โดยรับทุนสนับสนุนจากสำนักงาน คณะกรรมการพิเศษ เพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.) และเป็นหน่วยงานขึ้นตรงกับ เลขาธิการพระราชวัง ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๓๙ และต่อมาในปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕o สำนักพระราชวังดำเนินการ จัดสรรงบประมาณให้ และให้ อพ.สธ. ดำเนินการแยกส่วนอย่างชัดเจนจากโครงการส่วนพระองค์ฯ สวนจิตรลดา การดำเนินงาน อพ.สธ. ดำเนินงานโดยอยู่ภายใต้แผนแม่บทซึ่งเป็นระยะ ๆ ละ 5 ปี ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นต้น

                   มาจนมาถึงแผนที่หก จึงเรียกว่าแผนแม่บท อพ.สธ. ระยะ- ปีที่หก ซึ่งมีแนวทางดำเนินการที่สอดคล้องและสนับสนุนแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒ (ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) มีกรอบแนวคิดและหลักการในการวางแผนที่สำคัญได้แก่ (๑) การน้อมนำและประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (๒) คนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนาอย่างมีส่วนร่วม (๓) การสนับสนุนและส่งเสริมแนวคิดการปฏิรูปประเทศและ (๔) การพัฒนาสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เพื่อให้สังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ซึ่งกรอบแนวความคิดทั้งสี่นั้นล้วน แต่ต้องดำเนินการภายใต้การดูแสรักษาทรัพยากรและการนำมาใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ยิ่งไปกว่านั้น อพ.สธ.ยังมีกิจกรรมตามกรอบแผนแม่บท อพ.สธ. ที่สอดคล้องกับแผนการขับเคลื่อนและปฏิรูประบบวิจัยแบบบูรณาการของประเทศและกรอบยุทธศาสตร์การวิจัยแห่งชาติ ๒๐ ปี ทั้ง ๗ ยุทธศาสตร์ได้แก่ (๑) ด้านความมั่นคง (๒) ด้านการเกษตร (๓) ด้านอุตสาหกรรม (๔) ด้านสังคม (๕) ด้านการแพทย์และสาธารณสุข (๖) ด้านพลังงาน (๗) ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้ส่งผลประโยชน์ต่อประเทศชาติและประชาชนให้มากที่สุด เพื่อการบริหารจัดการความรู้ผลงานวิจัยนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ทรัพยากรและภูมิปัญญาของประเทศสู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์และสาธารณะด้วยยุทธวิธีที่เหมาะสมที่เข้าถึงประชาชนและประชาสังคมอย่างแพร่หลาย

แผนแม่บทของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) ระยะ 5 ปีที่หก (1 ตุลาคม 2564 – 30 กันยายน 2569)                       ได้ดำเนินงานอย่างชัดเจนใน 3 ฐานทรัพยากร ได้แก่  ฐานทรัพยากรกายภาพ ฐานทรัพยากรชีวภาพ และฐานทรัพยากรวัฒนธรรมและภูมิปัญญา โดยมีการขยายงานในรูปแบบเครือข่ายบูรณาการระหว่างชุมชน

- 2 –

สถาบันการศึกษา และหน่วยงานสนับสนุน เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและโรงเรียน ได้ทราบแนวทาง วิธีการดำเนินงานฐานทรัพยากรท้องถิ่น ในการเข้าร่วมสนองพระราชดำริฯ บทบาทของท้องถิ่น โรงเรียน และเครือข่ายในการทำงานทรัพยากรท้องถิ่น การดำเนินการสำรวจ รวบรวมและบันทึกข้อมูลทรัพยากรท้องถิ่น การจัดการฐานข้อมูลท้องถิ่น การนำฐานข้อมูลไปใช้ประโยชน์เพื่อการอนุรักษ์และพัฒนา เพื่อสร้างจิตสำนึกและเข้าใจถึงความสำคัญของทรัพยากรที่มีอยู่ในท้องถิ่น ดูแลรักษา อนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่ในท้องถิ่น แล้วนำมาพัฒนาและใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนเพื่อที่จะรักษาและอนุรักษ์ทรัพยากรท้องถิ่นให้คงอยู่สืบไป และเพื่อให้การดำเนินงานของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประสบความสำเร็จ

องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาม ได้รับอนุญาตให้เข้าร่วมสนองพระราชดำริในโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี  (อพ.สธ.) "งานฐานทรัพยากรท้องถิ่น" เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2562 รหัสสมาชิก :                8-6360304 ในการจัดทำฐานข้อมูลทรัพยากรกายภาพ ทรัพยากรชีวภาพ และทรัพยากรวัฒนธรรมและภูมิปัญญา เพื่อที่จะอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรท้องถิ่นในตำบลหนองขาม อย่างยั่งยืนสู่เศรษฐกิจพอเพียง จึงได้จัดทำโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สนองพระราชดำริ โดยองค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ (ฐานทรัพยากรท้องถิ่น อพ.สธ. ตำบลหนองขาม) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ขึ้น

2.วัตถุประสงค์

2.1 เพื่อร่วมสนองพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในการจัดการการอนุรักษ์ และใช้ทรัพยากรของประเทศและท้องถิ่น

2.2 เพื่อดำเนินการสำรวจ รวบรวมและบันทึกข้อมูลทรัพยากรท้องถิ่น การจัดการฐานข้อมูลท้องถิ่น  การนำฐานข้อมูลไปใช้ประโยชน์เพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาต่อไป

2.3 เพื่อสร้างจิตสำนึกและเข้าใจถึงความสำคัญของทรัพยากรที่มีอยู่ในท้องถิ่น ดูแลรักษา อนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่ในท้องถิ่น แล้วนำมาพัฒนาและใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน

2.4 เพื่อให้การดำเนินงานของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประสบความสำเร็จ

3.เป้าหมาย    

3.1 พื้นที่สาธารณะประโยชน์ป่าในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาม

4.วิธีดำเนินการ

4.1 ดำเนินกิจกรรมปกป้องทรัพยากร (F1A1)

      (1.) อบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการดำเนินดโครงการพร้อมแนวทางปฏิบัติดำเนินการตามโครงการสำรวจทำพิกัดทรัพยากรบริเวณพื้นที่ปกปักพันธุกรรมพืช พื้นที่ป่าภายในองค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาม จำนวน  3  ไร่

      (2.) กิจกรรมการสำรวจและเก็บรวบรวมข้อมูลพร้อมทำรหัสพิกัดประจำต้นไม้ 

      (3.) รายงานผลการดำเนินงานและประเมินผลให้ผู้บริหารทราบ